Herman Pontzer’in çalışması kanıksanmış bilgilerimizden birini sarsıyor: kilo vermek için egzersiz yapmak. Kilo vermek için birçok insan daha çok yürüyüş yapıyor, spor salonlarına yazılıyor ve kalori açığı yaratarak kilo vermeyi umut ediyor. Bir insan ortalama olarak günlük olarak 2500-3000 kalori yakmaktadır. Yakılan kalori miktarını artırmak ya da vücuda giren kalori miktarını kısmak bu açıdan mantıklı yaklaşımlar. Harcanan kalori miktarını artırmak noktasında egzersiz yapmanın ne kadar etkili olduğunu araştırmak isteyen Pontzer çalışması için günlerini avcı toplayıcı olarak ve modern insanın aksine günlerini çok daha aktif geçiren Hadza topluluğunu incelemeye karar veriyor. Çift etiketli su (double labelled water) yöntemini kullanarak bazı Hadza Kabilesi üyelerine bu pahalı sudan içiriyor ve idrarlarını analiz ederek kişilerin ne kadar kalori yaktıklarını oldukça net bir şekilde saptayabiliyor. Labaratuvarda yapılan analizler sonrasında görülen sonuç gösteriyor ki günlerini amansız mücadeleler içerisinde geçiren Hadza üyeleri, günlerini çoğunlukla masa başında ya da koltuklarında geçiren modern insanlar ile benzer seviyelerde kalori yakıyorlar. Bu sonuç gösteriyor ki, insan vücudu sabit bir bant arasında kalori yakacak şekilde çalışmakta. Yani kalori yakımını artırmak ya da azaltmak düşündüğümüzden daha zor. Mantığımıza pek makul gelmeyen bu sonuçları araştırmacılar şu şekilde açıklıyor: Egzersiz yaptığımızda vücudumuz kalori harcamasını dengelemek için dinlenme zamanlarında vücuttaki diğer sistemleri daha yoğun dinlendiriyor. Egzersiz yapmadığımızda ise stres hormonları, ya da farklı sistemleri daha aktif çalıştırarak benzer kalori harcaması seviyesinde kalıyoruz. Burdan egzersiz yapmak faydasızdır gibi bir mana da çıkmamalı çünkü egzersizin sağlık üzerinde kanıtlanmış başta kalp damar sağlığımız olmak üzere hem fiziksel hem ruhsal sağlığımız üzerinde oldukça faydaları vardır. Egzersiz yaptığımızda bazı sistemlerimizin tam olarak dinlenmeye bırakılması, stres hormonlarının azaltılması gibi mekanizmalar da aslında vücudumuz adına olumlu denebilir.
Sonuç olarak egzersiz yapmak, hareketli bir yaşam sürmek fiziksel olarak aktif olmanın sağlığımıza faydaları bir hayli olsa da kilo vermek adına etkisi sınırlıdır ve kötü bir diyeti telafi etmek konusunda yetersiz kalacaktır.
Makaleden bir alıntı:
"Dördümüz günün yarısını yürüyerek geçirdik ve 30'lu yaşlarının sonunda bir Hadza olan Mwasad'ın önceki akşam vurduğu yaralı bir zürafanın izini sürdük. Güçlü, ev yapımı zehir sürülmüş çelik uçlu, ahşap bir okla yaklaşık 25 metreden boynunun altından vurmuştu. Hadzalar, Tanzanya'nın kuzeyindeki kuru savan kırlarında yabani bitki ve hayvanlarla geçinen geleneksel avcı-toplayıcılardır. Bu coğrafyayı ve sakinlerini sizin yerel Trader Joe's'unuzu tanıdığınızdan daha iyi tanıyorlar. Mwasad zehrin işe yaraması için zürafayı serbest bırakmış ve sabah onu ölü bulmayı ummuş. O büyüklükte bir hayvan ailesini ve kampını bir hafta boyunca doyurabilirdi tabii yerini tespit edebilseydi."
Makalenin linki: https://www.jstor.org/stable/26047448
0 Yorumlar